نگارش مقاله توسط بسیاری از محققین با هدف پذیرش مقاله و چاپ آن درمجلات معتبر صورت می گیرد. نکات بسیار مهم و کلیدی در انجام مقاله وجود دارد که سبب می شود احتمال پذیرش آن بالا رود. آکادمی ابن سینا در نظر دارد تا با ارائه این نکات کلیدی دانشجویان و محققین را در انجام هرچه بهتر مقاله خود یاری نماید. در این بخش نیز به ارائه نکات مهم در رسم نمودارها و اشکال مقاله می پردازیم.
با توجه به پیچیدگی های دخیل در تنظیم نمودار برای مجموعه داده های بزرگ، روش های متعددی برای بروز اشتباه وجود دارد. با این حال وقتی مقاله از ویلیام اس کلواند خواندم که طی آن بر اساس نتایج یک مطالعه 30 درصد از کلیه نمودارهای منتشر شده در شماره 207 مجله علم (1980) دارای اشتباه بودند. این اشتباهات شامل اشتباه در ساخت نمودار (برچسب نادرست، علامت تیک نادرست، موارد ناقص: 6 درصد نمودارها)، بازسازی ضعیف (که در نتیجه نمودار فاقد ان جنبه بوده است: 6 درصد نمودارها)، تمایز و افتراق ضعیف (مواردی مانند انواع نمادها و نوع خطوط که امکان تمایز آنها وجود نداشت: 10 درصد نمودارها) و تبیین ضعیف (مواردی در نمودار یا توضیح زیر آن و یا کنار آن تبیین نشده اند: 15 درصد نمودارها). این میزان کلی صرفا شامل نمودارهایی است که دارای اشتباهات عینی و بالفعل هستند و نه نمودارهایی که برای ایفای وظیفه انتقال و ارتباط عملکرد ضعیفی دارند (که بر اساس اظهارات کلولند، تعداد این قبیل اشتباهات بیشتر است).
از سال 1980، بخش عمده فرآیند تنظیم نمودار در انجام مقاله تغییر کرده است. این احتمال وجود دارد که نرم افزارهای محاسباتی و گرافیکی جدید منجر به کاهش فراوانی این اشتباهات شده اند. اما اگرچه این ابزارها باعث می شوند ساخت نمودارهای با کیفیت سریع تر و آسان تر شود، در عین حال ساخت نمودار بد نیز ساده تر شده است.
متداول ترین نوع خطا- توضیح ناقص در مورد محتوای نمودار- در خارج از فرآیند فنی ساخت خود نمودار قرار دارد، بنابراین این احتمال وجود دارد که ابزارهای نرم افزاری ما به بروز این نوع خطا بیشتر کمک می کنند. متاسفانه ناچارا باید اعتراف کنیم نرخ خطای 30 درصدی کلولند تفاوت چندانی از عملکرد امروزه ندارد.
نمودارها در نگارش مقاله
همانند کلیه ابعاد نگارش مقاله علمی، یکپارچگی نقش بسیار مهمی در طراحی و پیاده سازی اشکال و جداول ایفا می کند. نمودار ابزاری بسیار قدرتمند برای انتقال اطلاعات است و باید به جای کذب ها، حقیقت ها را منتشر کنیم. توف این سوالات را به عنوان معیاری برای یکپارچگی نموداری پیشنهاد می نماید:
- آیا این شکل بازتابی از حقیقت است؟
- آیا این بازنمایی صحیح است؟
- آیا داده ها به دقت ثبت شده اند؟
- آیا روش های نمایش فاقد خوانش جعلی و نادرست داده ها هستند؟
- آیا مقایسه ها و زمینه های مناسب نشان داده شده امند؟
ما به فهرست فوق سه سوال دیگر اضافه می کنم:
- آیا داده های صحیحی را برای نمایش انتخاب کرده اید؟
- آیا می توان عدم قطعیت در داده ها را به درستی ارزیابی کرد؟
- آیا دیگران می توانند بر اساس اطلاعاتی که توسط شما ارائه شده اند این نتیجه گیری ها را اعتبارسنجی نمایند؟
سوال آخر بخشی از یکی از مهمترین اصول اخلاق انتشار علمی است: برای اینکه یک نتیجه علمی باشد و منجر به افزایش غنای پیکره دانش شود، باید به قدر کافی توصیف و تبیین شود تا نتایج نهایی آن توسط دیگران قابل اعتبارسنجی باشد. به عنوان مثال، هر نوع نمودار که محورهای آن دارای برچسب عددی نباشند قابل انشتار نیست.
تلاش برای برای کسب اطمینان از یکپارچگی و صحت نموداری و همچنین نرخ پایین خطا در اجرای نمودار منجر به افزایش قابلیت نمودار برای تطابق با اهداف خود و اهداف نمودار می شود. یک مقاله با نگارش خوب و مدوّن با نمودارهای ضعیف هرگز به عنوان یک مقاله با نگارش عالی در خاطر نمی ماند.
نمودارها از انواع بسیار مختلف برخوردار هستند، گواه این ادعا نوآوری های دو قرن اخیر برای تنظیم جدول و چارت است. با این حال، انتقال سریع با استفاده از یکی از چند نمودار آشنا به بهترین شکل ممکن رخ می دهد، چرا که آشنایی منجر به افزایش سرعت شناخت می شود. اصل کلی طراحی شامل وضوح و اجتناب از آشفتگی است. با در نظر داشتن این موضوع در ادامه به چند راهنمایی متفرقه برای ترسیم نمودارهای خوب که در موقعیت های مختلف می توانند بسیار مفید و کاربردی باشند اشاره خواهیم کرد:
- به خاطر داشته باشید که هر قطعه داده از چهار بخش تشکیل شده است: شرح (چیست؟)، یک عدد، یک واحد و یک برآورد غیرقطعی. اگر یکی از این موارد چهارگانه وجود نداشته باشد، دادهها عملا بیفایده خواهند بود. در زمان ترسیم نموداری داده ها، لازم است اعضای چهارگانه داده در داخل شکل گنجانده شود.
- اگر یکی از نقطه داده ها حذف شده است دلیل آن را توضیح دهید.
- اگر نمودار میلهای خطا ارائه شده است (و باید نیز ارائه شود)، به وضوح توضیح دهید که این نمودار میلهای نشاندهنده چه چیزی است (انحراف استاندارد از نمونه داده، خطای استاندارد از میانگین، فاصله اطمینان معین و غیره).
- در رابطه با دادهها و همچنین نمایش داده ها متن زمینه ای همیشه بسیار حائز اهمیت است. "نمودارها نباید به دادههایی خارج از متن زمینه ای اشاره کنند".
- دادهها باید مشخص و برجسته باشند- نباید دادهها در بین انبوهی از سطرها و برچسبها گم شوند. باید با نگاهی کلی بتوانیم تمام نقطه دادهها را از موارد دیگر داخل نمودار تمییز دهید.
- برای جستجوی اطلاعات خاص و یا مقادیر دقیق، بهتر است از جداول استفاده شود؛ نمودارها برای نشان دادن رویهها و انجام مقایسه بهتر هستند. اگر تصور میکنید خوانندگان عدد مندرج روی نمودار را نمیخوانند از جدول استفاده کنید (به صورت جایگزین یا همراه با آن).
- وقت تعداد نقطه دادهها اندک است، استفاده از جدول بر نمودار اولویت دارد. همانطور که توف مطرح کرده است "مطالب ساده به جداول و متن اصلی تعلق دارند؛ نمودارها برای مجموعه دادههای بزرگ و پیچیده که امکان مدیریت آنها به روش دیگر وجود ندارد مناسبتر هستند.
- تراکم بالای دادهها امری خوب است، البته مادامی که دقت و وضوح قربانی تراکم بالا نشود. توصیه نگارشی چارلز کالب کولتون در مورد نمودارها نیز صدق میکند: "بهترین نویسنده نویسندهای است که بیشترین میزان دانش را در کمترین مدت زمان در اختیار خواننده قرار می دهد".
- با امکاناتی که در اختیار دارید برای تقویت نمودار خود از رنگها استفاده کنید (امروزه اغلب مقالهها به صورت آنلاین مطالعه میشوند)، اما مطمئن شوید که وقتی مقاله به صورت سیاه و سفید چاپ میشود اطلاعات از بین میروند.
- برچسبهای داخل نمودار و یا توضیح زیر آن برای کاهش نیاز به بازگشت است به متن اصلی و مجدداً بازگشت به نمودار ضرورت دارند. در صورت امکان اشکال باید فینفسه گویای خود باشند.
- توضیحات زیر شکل ها نباید بعد از اتمام کار درج شوند- آنها بخش جداییناپذیر شکل هستند. توضیح زیر نمودار همراه با نمودار نشاندهنده متن زمینهای و توضیح دادهها میباشد. مجدداً هدف اصلی ما این است که تا حد امکان شکل گویای خود باشد.
- در شرایط ایدهآل توضیح زیر شکل دارای سه کارکرد است: توصیف کلیه موارد مندرج در نمودار، جلب توجه خواننده به مهمترین ویژگیها و (در صورت امکان) توصیف نتایج اصلی که میتوان از آن استنباط نمود.
- نمودارها در انجام مقاله نباید دارای عنوان باشند. عنوان در توضیح زیر شکل درج می شود.
- لازم است کلیه اجزای یک نمودار دارای توضیحات کافی باشند، البته نه در نمودار یا توضیح زیر آن، بلکه در متن اصلی.
- نمودارهای آشفته و بهم ریخته هرگز گزینة خوبی نیست.
- از نمودارهای میلهای زمانی استفاده کنید که گزینه بهتر دیگری در نگارش مقاله خود در اختیار ندارید. اما از چارت ها صرفا برای ترسیم دادههای مقوله ای استفاده کنید، اما اگر مقولهها دارای ترتیب طبیعی هستند، نمودار خطی گزینه بهتری است. با توجه به اینکه طول نمودارها نشان دهنده بزرگی اعداد است، نمودارهای میله ای باید باریک باشند (تا مساحت میله باعث سردرگمی خواننده نشود) و محور Y باید همیشه از صفر آغاز شود (این محدودیت یکی از دلایلی است که باعث شده سایر نمودارها نسبت به نمودارهای میله ای ترجیح داده شوند).
- نمودارهای مجاور (پهلو به پهلو) برای مقایسه بهتر از نمودارهای ستونی (انباره ای) هستند زیرا نوسان در بخش پایینی ستون باعث دشواری تفسیر بخش های بالایی می شود. نمودارهای خطی ستونی با این مشکلات همراه هستند.
- از تمام تاثیرات سه بعدی جعلی پرهیز کنید، مانند استفاده از میله های سه بعدی در نمودار میله ای. این نمودارها منجر به افزایش سردرگمی می شوند و نه افزایش وضوح.
- نمودارها باید تا حد امکان ساده باشند و تحت هیچ شرایطی یک نمودار نباید پیچیده تر از داده ها باشد.
- از مقیاس های لگاریتمی برای نشان دادن رویه ها در داده ها استفاده کنید، آنها را پنهان نکنید. مقیاس های لگاریتمی منجر به تاکید بر تغییرات نسبی می شوند، اما مقیاس های خطی برای نشان دادن تغییرات مطلق مناسب تر هستند.
- برای هر محور دو مقیاس در نظر بگیرید (به عنوان مثال یک مقیاس که نشان دهنده ارزش واقعی و مقیاس دیگر نشان دهنده تغییرات درصدی در مقدار جهت مرجع باشد).
- ادغام یا تقلیل داده (قرار دادن داده ها در گروه ها و ارائه خلاصه گروه ها) منجر به کاهش اغتشاش و برجسته سازی رویه ها می شود، اما صرفا زمانی این هدف تحقق می یابد که این امر به نحو صحیح انجام شود.
- هیستوگرام یا بافت نگار معمولا نسبت به اندازه طبقه و نقطه آغازین بسیار حساس است. نمودارهای توالی زمانی نسبت به زمان آغازین منتخب و فواصل حساس است. اما توجه داشته باشید که نتیجه شما در مورد داده ها بر اساس انتخاب دلخواهی مجموعه پارامترهای انتخاب شده تغییر می کند.
- برای اینکه فضای سفید باقی نماند، از مقیاس های پلات استفاده کنید: سعی کنید دست کم از 80 درصد هر مقیاس برای نشان دادن داده ها استفاده کنید.
- خطوط پایه معمولا برای انجام مقایسه بسیار حائز اهمیت هستند، اما اگر خط پایه طبیعی وجود ندارد، توجه داشته باشید که انتخاب دلخواهی باعث تحمیل تفسیر بخصوص به خواننده می شود. صفر می تواند خط پایه طبیعی باشد، اما اگر فضای نمودار هدر می رود صفر را به اجبار وارد مقیاس پلات نکنید.
- هرگز مقیاس را تقسیم و تجزیه نکنید و یا مقیاس را در محور یک نمودار واحد تغییر ندهید. اگر دو مقیاس برای نشان دادن داده ها مورد نیاز است، از دو نمودار استفاده کنید (یا سعی کنید از مقیاس لگاریتیمی برای رزولوشن بهتر استفاده کنید).
- شما هرگز نمی توانید داده های بد را با نمودار خوب درست کنید.
در بخش های بعد توضیحات بیشتری در ارتباط با جداول، نمودارها و تصاویر در نگارش مقاله می دهیم. در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در زمینه انجام مقاله با ما در ارتباط باشید.
پایگاه علمی اسکوپوس برای علاقه مندان به [...]
نوشتن مقاله ادبی نکات خاص خود را دارد. در این بخش از آموزش نوشتن [...]
چگونه اعتبار یک مقاله سنجیده می شود؟ و افیلیشن چیست؟ دو موضوع مورد بحث در این بخش می باشد. خواننده در انتها [...]
همراه ما باشید با آخرین اخبار پژوهشی کشور در بهمن ماه 1402. [...]
جدیدترین اخبار علمی کشور را می توانید اینجا در وبسایت آکادم [...]
آخرین اخبار علمی - پژوهشی کشور در ادامه به حضورتان ارائه می گردد. [...]
در این بخش نظر شما را به گزیده از اخبار علمی - پژوهشی کشور جلب می نماییم. [...]